Quy định kiểm kê khí nhà kính theo pháp luật hiện hành

Kiểm kê khí nhà kính (KNK) là quá trình thu thập thông tin và số liệu về các nguồn phát thải KNK, sau đó tính toán lượng phát thải và hấp thụ KNK trong một phạm vi xác định và trong một năm cụ thể. Quá trình này được thực hiện theo các phương pháp và quy trình do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Đây là một hoạt động quan trọng, do đó mỗi quốc gia đều có các quy định riêng về vấn đề này. Cùng ETM tìm hiểu các quy định kiểm kê khí nhà kính theo pháp luật hiện hành trong nội dung dưới đây!

1. Luật bảo vệ môi trường 2020 (Luật số 72/2020/QH14)

Luật Bảo vệ Môi trường 2020 (Luật số 72/2020/QH14) có hiệu lực từ ngày 01/01/2022. Theo đó, các doanh nghiệp thuộc Danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính.

Theo Mục 7, Điều 91, Luật Bảo vệ Môi trường 2020 có quy định như sau:

“Cơ sở phát thải khí nhà kính thuộc danh mục phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức thực hiện kiểm kê khí nhà kính, xây dựng và duy trì hệ thống cơ sở dữ liệu phát thải khí nhà kính và gửi kết quả kiểm kê khí nhà kính định kỳ 02 năm một lần đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 01 tháng 12 của kỳ báo cáo để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ;

b) Xây dựng, thực hiện kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính hằng năm; thực hiện lồng ghép hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính với chương trình quản lý chất lượng, chương trình sản xuất sạch hơn, chương trình bảo vệ môi trường của cơ sở;

c) Hằng năm, lập báo cáo mức giảm phát thải khí nhà kính để thực hiện kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính của cơ sở theo hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có liên quan trước ngày 31 tháng 12 của kỳ báo cáo.”

2. Thông tư số 96/2020/TT-BTC về Hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán

Theo Mục 2, Điều 10, Thông tư số 96/2020/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 01/02/2021 đề cập nội dung báo cáo về phát thải khí nhà kính trong Báo cáo thường niên áp dụng cho công ty đại chúng như sau:

“Công ty đại chúng phải lập báo cáo thường niên theo mẫu quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư này và công bố báo cáo này trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày công bố báo cáo tài chính năm được kiểm toán nhưng không vượt quá 110 ngày, kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Thông tin tài chính trong báo cáo thường niên phải phù hợp với báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán”.

3. Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ về Việc quy định Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo tồn tầng ozon

Theo Điều 6, Nghị định 06/2022/NĐ-CP quy định về xây dựng và cập nhật danh mục lĩnh vực, cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính gồm:

“Các cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính là cơ sở có mức phát thải khí nhà kính hằng năm từ 3.000 tấn CO2 tương đương trở lên hoặc thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp có tổng lượng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên;

b) Công ty kinh doanh vận tải hàng hoá có tổng tiêu thụ nhiên liệu hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;

c) Tòa nhà thương mại có tổng tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE trở lên;

d) Cơ sở xử lý chất thải rắn có công suất hoạt động hằng năm từ 65.000 tấn trở lên.”

4. Quyết định Số 13/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ  ngày 13/08/2024 ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính cần thực hiện kiểm kê khí nhà kính (cập nhật)

Ngày 13 tháng 8 năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg, quy định danh mục các lĩnh vực và cơ sở phát thải khí nhà kính cần phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính (cập nhật). Quyết định này được đưa ra theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Theo các Phụ lục II, III, IV và V của Quyết định, có tổng cộng 1805 cơ sở phát thải khí nhà kính thuộc ngành công thương, 75 cơ sở thuộc ngành giao thông vận tải, 229 cơ sở thuộc ngành xây dựng và 57 cơ sở thuộc ngành tài nguyên và môi trường bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính.

5. Thông tư 17/2022/TT-BTNMT Quy định kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính lĩnh vực quản lý chất thải

Ngày 15 tháng 11 năm 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư số 17/2022/TT-BTNMT, quy định về kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực quản lý chất thải. Thông tư này áp dụng cho các tổ chức và cá nhân liên quan đến lĩnh vực quản lý chất thải, cũng như các cơ sở xử lý chất thải.

Theo nội dung của Thông tư, công tác kiểm kê khí nhà kính cần được thực hiện ở cả cấp lĩnh vực và cấp cơ sở. Ở cấp lĩnh vực, quy trình kiểm kê bao gồm các bước: xác định phương pháp kiểm kê, lựa chọn hệ số phát thải, thu thập số liệu hoạt động, tính toán phát thải và hấp thụ khí nhà kính, kiểm soát và đảm bảo chất lượng kiểm kê, đánh giá độ không chắc chắn, tính toán lại và xây dựng báo cáo phục vụ kiểm kê khí nhà kính cấp quốc gia theo lĩnh vực.

6. Thông tư số 38/2023/TT-BCT của Bộ công thương - Quy định kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính ngành Công Thương

Ngày 27 tháng 12 năm 2023, Bộ Công thương đã ban hành Thông tư số 38/2023/TT-BCT, hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính cho các lĩnh vực thuộc ngành công thương như thép, năng lượng, khai thác than, và có hiệu lực thi hành từ ngày 11 tháng 2 năm 2024. Thông tư này áp dụng cho các cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, cũng như các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan đến hoạt động kiểm kê, đo đạc, báo cáo và thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong ngành công thương. Thông tư cũng quy định các nguyên tắc thực hiện kiểm kê và đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải, cùng với quy trình kỹ thuật kiểm kê khí nhà kính.

7. Thông tư 23/2023/TT-BNNPTNT Quy định đo đạc, báo cáo, thẩm định kết quả giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính lĩnh vực lâm nghiệp

Ngày 15 tháng 12 năm 2023, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Thông tư số 23/2023/TT-BNNPTNT, quy định về đo đạc, báo cáo, thẩm định kết quả giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực lâm nghiệp. Thông tư này áp dụng cho các tổ chức và cá nhân liên quan đến hoạt động đo đạc, báo cáo, thẩm định kết quả giảm nhẹ phát thải và kiểm kê khí nhà kính trong lĩnh vực lâm nghiệp, và có hiệu lực thi hành từ ngày 1 tháng 2 năm 2024.