ESG là gì? Thực trạng quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ đều quan tâm đến phát triển bền vững. Tuy nhiên, chúng ta đang đang đối mặt với bài toán khó là làm thế nào để chuyển đổi mô hình kinh doanh để phù hợp với các tiêu chí ESG. Việc tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào hoạt động kinh doanh không chỉ là một xu hướng tạm thời, mà còn là một chiến lược thông minh, giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, thu hút đầu tư và xây dựng tương lai bền vững. Vậy ESG là gì? Cùng ETM tìm hiểu khái niệm và thực trạng quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG tại nước ta!

ESG là gì?

ESG [Environmental (Môi trường) - Social (Xã hội) -  Governance (Quản trị)] là bộ tiêu chuẩn toàn diện dùng để đánh giá tác động của doanh nghiệp đối với môi trường tự nhiên, xã hội và cách thức quản lý doanh nghiệp. Cụ thể, ESG giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách một doanh nghiệp quản lý chất thải, sử dụng năng lượng hiệu quả, bảo vệ đa dạng sinh học, đối xử công bằng với nhân viên, cũng như đóng góp tích cực vào cộng đồng nơi mình hoạt động.

Bên cạnh đó, ESG còn quan tâm đến các vấn đề về quản trị doanh nghiệp như đạo đức kinh doanh, minh bạch trong hoạt động và trách nhiệm giải trình trước các bên liên quan. Nhờ có ESG, các doanh nghiệp không chỉ có thể đo lường mức độ bền vững của hoạt động kinh doanh mà còn chứng minh được cam kết đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của xã hội.

Vai trò ESG đối với doanh nghiệp

ESG tập trung vào các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị, nhờ đó doanh nghiệp không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và nhà đầu tư có ý thức về trách nhiệm xã hội, mà còn tạo ra giá trị gia tăng, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng một hình ảnh thương hiệu tích cực.

Áp dụng các nguyên tắc ESG giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả hoạt động, giảm thiểu rủi ro và chi phí. Đầu tư vào các giải pháp thân thiện với môi trường như năng lượng tái tạo, quản lý chất thải hiệu quả, và chuỗi cung ứng bền vững, không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn tạo ra các nguồn thu nhập mới và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, xây dựng một môi trường làm việc lành mạnh, bình đẳng và tôn trọng đa dạng sẽ giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất lao động.

Một yếu tố quan trọng khác của ESG là quản trị rủi ro. Đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật, xây dựng một hệ thống quản trị minh bạch và trách nhiệm chính là cách giúp doanh nghiệp có thể giảm thiểu rủi ro pháp lý, tài chính và danh tiếng, đồng thời tăng cường lòng tin của các bên liên quan.

Thực trạng quản trị doanh nghiệp theo định hướng ESG ở nước ta

Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững thông qua việc tham gia các cam kết quốc tế và đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng. Trong bối cảnh đó, ESG - một khung khổ bao gồm các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị - đã trở thành một xu hướng không thể bỏ qua trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình triển khai ESG ở nước ta vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Quy mô thực hiện

Khảo sát của FPT Digital cho thấy, nhận thức về tầm quan trọng của ESG đã và đang gia tăng trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, với 60% doanh nghiệp đã bắt đầu hành trình triển khai. Các doanh nghiệp chủ yếu tập trung vào các hoạt động ESG quy mô nhỏ và vừa, đặc biệt ưu tiên khía cạnh quản trị.

Tuy nhiên, báo cáo của PwC lại chỉ ra rằng, kiến thức về ESG vẫn còn hạn chế ở nhiều doanh nghiệp. Chỉ 28% doanh nghiệp có khả năng sử dụng các chỉ số toàn diện để theo dõi tiến độ ESG, và hơn 70% chưa hiểu rõ về dữ liệu cần thiết cho báo cáo.

Khoảng cách về năng lực triển khai ESG giữa các doanh nghiệp cũng rất rõ rệt. Các doanh nghiệp FDI thường có sự chuẩn bị tốt hơn với 57% đã lập kế hoạch và cam kết ESG, trong khi tỷ lệ này ở các doanh nghiệp niêm yết và tư nhân lần lượt là 35% và 40%. Điều này cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần được hỗ trợ nhiều hơn để nâng cao năng lực và triển khai ESG một cách hiệu quả.

Vai trò lãnh đạo

Báo cáo của PwC đã chỉ ra thực tế đáng lưu ý về vai trò lãnh đạo trong việc thúc đẩy ESG tại các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam. Cụ thể, một tỷ lệ đáng kể các doanh nghiệp cho biết hội đồng quản trị chưa tham gia sâu vào các vấn đề ESG, thậm chí nhiều doanh nghiệp vẫn chưa xác định rõ một người phụ trách điều phối các hoạt động liên quan. Đây là lý do cho thấy sự thiếu hụt cam kết mạnh mẽ từ cấp cao nhất đối với việc triển khai ESG, hạn chế sự tiến bộ của các sáng kiến bền vững trong doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, truyền thông về ESG cũng là một điểm yếu. Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã thực hiện các hoạt động bền vững, nhưng việc truyền đạt thông tin này đến công chúng và các bên liên quan còn rất hạn chế. Chỉ một số ít doanh nghiệp thường xuyên báo cáo về tiến độ ESG của mình, dẫn đến tình trạng thiếu minh bạch và hạn chế sự tương tác với các đối tác, nhà đầu tư và cộng đồng. Thực tế cho thấy, việc xây dựng và duy trì một hệ thống báo cáo ESG hiệu quả vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp Việt Nam.

Tiềm năng tại Việt Nam

Một tín hiệu đáng mừng đến từ thế hệ lãnh đạo tương lai. Đa số thế hệ trẻ trong các doanh nghiệp tư nhân đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến các vấn đề bền vững và sẵn sàng cùng nhau xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Sự nhiệt huyết và ý thức trách nhiệm xã hội của thế hệ này hứa hẹn sẽ là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bền vững tại Việt Nam.

Không chỉ nhận thức được trách nhiệm đối với môi trường và xã hội, thế hệ trẻ còn nhìn thấy rõ những cơ hội kinh doanh mới mà ESG mang lại, từ việc thu hút nhân tài, cải thiện hình ảnh thương hiệu đến mở rộng thị trường. Sự kết hợp giữa ý thức trách nhiệm và tầm nhìn kinh doanh của thế hệ trẻ sẽ là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam trong tương lai.

Lời kết

Trong bối cảnh thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ, với sự trỗi dậy của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng phát triển bền vững, năng lực số và năng lực xanh đã trở thành những yếu tố cạnh tranh không thể thiếu đối với mọi tổ chức. Để trụ vững và vươn lên trong môi trường kinh doanh đầy biến động, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nắm bắt và tận dụng các cơ hội mà cuộc cách mạng này mang lại. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số và xanh đòi hỏi sự đầu tư lớn về nhiều mặt, từ tài chính đến nhân lực, và đặc biệt là sự thay đổi về tư duy và văn hóa doanh nghiệp.